TÜİK'in Kapsamlı Çalışmasıyla Hanelerin Sosyoekonomik Durumu Ortaya Çıktı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye'deki hanehalklarının sosyoekonomik durumunu analiz eden kapsamlı bir raporu ilk kez kamuoyuna sundu. Bu çalışma, 26 milyondan fazla hane için hesaplanan Sosyoekonomik Seviye (SES) skorunu içermekte ve ülke genelindeki hanelerin sosyoekonomik durumunu il ve ilçe bazında detaylandırmaktadır. Rapor, hanelerin gelir düzeyleri, eğitim seviyeleri ve meslek bilgileri gibi unsurları bir araya getirerek sosyoekonomik statülerini belirlemektedir. 2023 yılı referans alınarak hazırlanan çalışma, 2022, 2023 ve 2024 yıllarını kapsayan verilerle oluşturulmuştur.
Sosyoekonomik Seviye Skoru Dağılımı
Araştırmaya göre, Türkiye'deki hanelerin yalnızca %1,1'i en üst sosyoekonomik seviyede yer almaktadır. Hanelerin diğer sosyoekonomik dağılımları ise şu şekildedir: %11,0'ı üst seviyede, %16,4'ü üst altı seviyede, %19,7'si üst orta seviyede, %16,5'i alt orta seviyede, %18,6'sı alt seviyede ve %16,7'si en alt seviyededir. Bu veriler, ülke genelinde sosyoekonomik eşitsizliklerin ne denli derinleştiğini gözler önüne sermektedir.
Büyük Şehirler ve Sosyoekonomik Düzeyler
İstanbul, Ankara ve İzmir, en üst düzey sosyoekonomik grupları barındıran temel merkezler olarak öne çıkmaktadır. En üst ve üst seviye hanelerin %28,6'sı İstanbul'da, %11,5'i Ankara'da, %6,7'si İzmir'de, %3,9'u Bursa'da ve %3,3'ü Antalya'da yer almaktadır. Ankara'nın sosyoekonomik durumuna bakıldığında, hanelerin %2,5'inin en üst seviyede, %16,5'inin üst seviyede ve %20,0'ının üst altı seviyede olduğu görülmektedir. İstanbul'da ise, hanelerin %2,4'ü en üst seviyede, %16,4'ü üst seviyede ve %19,0'ı üst altı seviyede bulunmaktadır.
İlçelere Göre Sosyoekonomik Seviye Dağılımı
İlçeler arasında yapılan analizlerde, sosyoekonomik seviyesi en yüksek olan ilçe Ankara'nın Çankaya ilçesi olarak belirlenmiştir. Çankaya'da en üst ve üst seviye hanelerin %4,1'i bulunurken, İstanbul'un Kadıköy ilçesinde bu oran %2,4, Yenimahalle'de ise %1,9'dur. Ortalama SES skoruna göre en yüksek sıralama şu şekilde oluşmuştur:
- Çankaya (Ankara)
- Kadıköy (İstanbul)
- Beşiktaş (İstanbul)
- Etimesgut (Ankara)
- Nilüfer (Bursa)
- Bakırköy (İstanbul)
- Güzelbahçe (İzmir)
En Düşük Sosyoekonomik Seviyeye Sahip İlçeler
Bununla birlikte, SES skoru en düşük olan ilçeler arasında şu yerler bulunmaktadır: Çamoluk (Giresun), Derebucak (Konya), Doğanşar (Sivas), Felahiye (Kayseri), Dikmen (Sinop), Pınarbaşı (Kastamonu) ve Bayramören (Çankırı). Bu ilçeler, Türkiye genelinde sosyoekonomik zorlukların en belirgin şekilde hissedildiği yerler olarak dikkat çekmektedir.
Sonuç
TÜİK'in bu çalışması, Türkiye'nin sosyoekonomik yapısının daha iyi anlaşılmasına katkıda bulunarak, politika yapıcılar ve araştırmacılar için önemli bir kaynak sağlamaktadır. Hanehalklarının sosyoekonomik durumlarına ilişkin bu tür verilerin düzenli olarak güncellenmesi, sosyal eşitsizliklerin azaltılması yönünde atılacak adımlar için kritik öneme sahiptir.
